Selecteer een pagina

 

Door het schrappen van de zomerexpo komt er meer tijd vrij om te genieten van het park en de vaste collectie die inmiddels al zo’n 200 beelden omvat. Op zondag 21 juni bezocht ik het beeldenpark en zocht een antwoord op de volgende twee vragen: 1.Kan iemand met een visuele beperking genieten van zijn/haar bezoek en hoe werkt dat dan best? 2.Waarover gaan kunstwerken zoal en hoe kan men die benaderen rekening gehouden met een visuele beperking?

Wat volgt, is een persoonlijk verslag waarbij er ongetwijfeld tal van waardevolle tegenstemmen kunnen klinken.

 

Wat de eerste vraag betreft, is het afhankelijk van de aard en ernst van de visuele beperking nodig om iemand bij je te hebben die jou kan helpen de weg te vinden in het park en een aantal werken kan aanwijzen op basis van een duidelijk plan dat je gratis kan oppikken bij het infopunt. Dan ben je klaar voor een boeiende ontdekkingstocht doorheen een bijzonder stukje Antwerpen. Het gaat immers niet alleen om de kunstwerken. Er is ook de natuur, steeds weer anders afhankelijk van het seizoen of zelfs het tijdstip van de dag. En er zijn de geluiden van de wind in de bomen en van dieren, vooral vogels. Ongetwijfeld ook weer gebonden aan het moment van de dag of het seizoen.

 

De beeldencollectie zorgt voor een extra dimensie en geeft met werken van bekende kunstenaars uit de 19de en 20ste eeuw een overzicht van de moderne beeldhouwkunst. Je kan je voorbereiden door vooraf op de website van het museum te lezen over een aantal werken. Er is ook een app die je kan downloaden op je smartphone maar dat bleek voor mij minder werkbaar. Bovendien wil je ook zoveel mogelijk de handen vrij houden om, zo gewenst, de werken aan te raken. Vergeet dan wel geen handschoenen.

 

In gezelschap van een fijne partner en reeds tot op zekere hoogte geïnformeerd over een aantal werken, is het moment gekomen om in interactie te treden met de sculpturen van je voorkeur of je te laten verrassen door wat (letterlijk) op je pad komt. Om in te gaan op mijn tweede vraag, vermeld ik hier vier werken, en laat me bij mijn keuze leiden door wat er elders in het land te zien is aan tijdelijke expo’s met werk van de betreffende kunstenaars. Het kan zo een opstap vormen om deze zomer verder op ontdekkingstocht te gaan.

 

b

Als er iemand geen introductie behoeft is het wel Auguste Rodin. Zijn werk is deze zomer ook te zien in M-Museum Leuven waar de tijdelijke expo ‘Rodin, Meunier en Minne’ doorgaat. Ook daar is een exemplaar van ‘Balzac’ te bewonderen. De sculptuur lijkt ruw en onafgewerkt. Het wil de gevierde schrijver niet geïdealiseerd maar eerder in al zijn menselijkheid tonen. Daarin zit het innovatieve van het kunstwerk, en het stuitte op hevig protest toen het op het einde van de 19de eeuw door Rodin voorgesteld werd. ‘C’est du jamais vu’, vond de goegemeente, want helden waren nu eenmaal goden en moesten ook zo afgebeeld worden…

Je kan het brons aanraken en je laten overdonderen door de imposante, ‘larger than life’ verschijning. Het intrigeert me ook dat het al zeventig jaar in het park staat in bruikleen van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. Of hoe tijd vluchtig is en vliegt.

 

Shouting is Breathing van Honoré d’O (°1961)

Deze installatie uit 2006 omvat motoren en draden die takken en bladeren van bomen doen bewegen. De mens kan rondlopen en de draden bewegen om zo veranderlijkheid, het eigenlijke thema van het werk, te bewerkstelligen. Elders in het land, in de St-Jacobskerk in Gent, confronteert d’O deze zomer zijn werk met de middeleeuwse kunst en setting van de kerk alsook met het artistieke ideeëngoed van Jan Van Eyck. Het gaat dan om een heel andere omgeving en insteek dan in het beeldenpark, maar de kunstenaar blijft herkenbaar en trouw aan zijn visie om alledaagse voorwerpen en materialen te gebruiken.

 

Marie-Lou van Constant Permeke (1886-1952)

In MUZEE te Oostende loopt de tijdelijke expo ‘Grote Marine’ met werk van Permeke. Het wordt uitkijken en ook wat vergelijken met de aanpak in BOZAR toen men daar een zevental jaar geleden een uitgebreid overzicht wijdde aan deze kunstenaar.

Marie-Lou is een ‘straffe madam’ die, getoond in al haar glorie, niemand onberoerd zal laten. De bronzen figuur straalt een tijdloze oerkracht uit maar werd toch met een hippe naam bedacht.

 

Untitled van Matt Mullican (°1951)

Deze Amerikaanse kunstenaar reageert tegen conceptuele kunst en wil vooral beelden tonen. In dit werk uit 1993 probeert hij vat te krijgen op de werkelijkheid door gebruik van pictogrammen, één van zijn favoriete attributen. Er wordt zelfs een deel van het park in kaart gebracht, maar draagt het bij tot een beter begrip of helpt het onze weg te vinden? Of blijft alles bij een model dat ons in feite nooit iets zal leren over de werkelijkheid? Mullican is deze zomer ook te gast met een retrospectieve in het MACS te Grand Hornu.

 

Men kan met een gerust hart stellen dat het Middelheimmuseum een bezoek (steeds weer) meer dan de moeite waard is, wat ook je houding tegenover moderne beeldhouwkunst mag zijn. Het ontdekken en beleven van de kunstwerken kan gebeuren op zoveel manieren als er bezoekers zijn.

 

Rondleidingen voor mensen met een visuele beperking 

 

Het Middelheimmuseum biedt rondleidingen aan voor groepen van personen met een visuele beperking en hun begeleiders. Deze rondleidingen worden op maat gemaakt in samenspraak met de organisator en de betrokken museumgids.

https://youtu.be/1roqJYeFLOw