Selecteer een pagina

 

Kijken met je oren, ofwel kijken als een kind. Zo leidt de app ‘Blikvanger’ blinden en slechtzienden door het Voerman Museum in Hattem. Met het prijzengeld van de RAAK stimuleringsprijs uit 2018 en een subsidie van Erfgoed Gelderland is de app gemaakt.

 

Het moest niet een ‘doorsnee’-audiotour worden zoals je die in menig museum al hebt, vertelt directeur Daphne Kampman van het Voerman Museum. “We wilden geen app waarbij je iemand hoort die de schilderijen beschrijft. Het moest iets worden waarbij je de schilderijen beleeft.. Waarbij het beeld eigenlijk gaat leven.”

Dreigender luchten

 

Dat gebeurt door onder meer het ooggetuigenverslag van een 102-jarige vrouw uit Borculo. Zij vertelt over de kleuren van de lucht tijdens de beruchte stormramp van Borculo in 1925. Jan Voerman Senior was hiervan zeer onder de indruk en schilderde daarna ook grimmiger en dreigender luchten boven zijn IJssellandschappen.

 

Hoe leg je uit hoe het het zonlicht naar binnen valt in de Andreaskerk in het bekende schilderij van Bosboom? Ook dat werk behoort tot de collectie van het museum. Kampman: “Om dat naar visueel beperkten te vertalen, omschrijven we het als hoe het voelt als je het eerste lentelicht op je huid voelt schijnen.”

 

3D-tekening

 

Behalve de app met soundscapes zijn er ook ‘tactiele’ onderdelen, zoals een voelbare tekening van een schilderij van een stadsgezicht van Jo Koster dat door bezoekers met de vingers ontdekt kan worden. Ook is er een bronzen sculptuur waar je met je handen aan mag zitten.

Mobieltje en koptelefoon

 

Kampman legt uit waarom er geen grote lancering van de app gehouden wordt. “Dat is lastig nu, natuurlijk vanwege corona. Maar ook is het  ingewikkeld omdat we niet goed weten wanneer de app door de Applestore wordt vrijgegeven. Voor Android-telefoons is hij al beschikbaar. Bij Apple duurt dat altijd wat langer.”

 

Bezoekers die de app willen gebruiken, kunnen dat nu voorlopig doen met apparatuur van het museum zelf. Kampman: “Een mobieltje met de app en een koptelefoon. Die maken we na elk gebruik natuurlijk schoon. Straks kan iedereen het met zijn eigen mobieltje en oortjes.”

Inclusief zijn

 

Waarom een app voor mensen met een visuele beperking? “Dat was eigenlijk een idee van Anne Blok, zij is cultuuradviseur en bruist van de ideeën. We hebben het idee overgenomen, omdat we namens het museum subsidie moesten aanvragen. Het is ook een goede aanzet voor andere musea, een voorbeeld van hoe je inclusief kunt zijn.”

 

Kampman vervolgt: “Natuurlijk zijn er ook voor blinden en slechtzienden al allerlei mogelijkheden. Bijvoorbeeld een bezoek op een bepaalde dag met een hele groep. Maar dit kun je ook doen als je met een vriendin op stap wilt gaan. Door samen met de app het museum door te gaan, heb je dezelfde beleving.”

Prijzengeld teruggeven

 

De app is ontwikkeld door de websitebouwer van het museum, Devrepublic uit Zwolle. Een deel van het bedrijf zit in India, waardoor ze goedkoper kunnen werken. Kampman: “Ik stond op het punt om het prijzengeld terug te geven, nadat er wat mensen afgehaakt waren voor dit project. Maar zij wilden wel door hiermee. Als je eenmaal zo’n app hebt, kun je die natuurlijk ook aan andere musea aanbieden.”

Soundscapes

 

Nu is Kampman heel blij dat ze toch is doorgegaan. “Paul van der Ham uit Zwolle heeft de soundscapes gemaakt, samen met Johan Akkerman, onze tentoonstellingsbouwer. Van Kristian Kreeft, onze conservator, kregen ze informatie, achtergronden en verhalen aangereikt. Daar zijn ze mee aan de slag gegaan..”

 

Ook het geluid is in 3D-stereo opgenomen. “Bijvoorbeeld de pianomuziek, die werd in de kerk gespeeld en daar is Paul met zijn microfoon doorheen gelopen. Dan beleef je het geluid zoals een blinde dat in het dagelijks leven ervaart.”

Meer dan alleen maar zien

 

“Het is alsof meneer Voerman echt meeliep.” Marjolein Strang van Hees uit Zwolle heeft de app Blikvanger gebruikt tijdens een museumbezoek. Omdat zij het syndroom van Usher heeft, is ze slechtziend en slechthorend. Ook voor mensen die goed kunnen zien is de app een aanvulling, denkt Strang van Hees. “Omdat ik het niet kan zien, krijgt het een dimensie meer mee, zo heb ik het idee, dan alleen maar zien.”

 

Sandra Veltmaat

 

Bron: https://www.destentor.nl/veluwe/voerman-museum-hattem-maakt-museumbezoek-ook-leuk-voor-blinden~aa60dad8, 9 september 2020